3. Een goed leven voor cliënten
3.1 Samenwerken aan kwaliteit
Kwaliteit is de goede dingen doen en die dingen goed doen. Daarom stellen we ons voortdurend de vragen: Hoe kunnen we zorgen voor een goed leven voor cliënten en wat hebben teams daarvoor nodig? Hoe kunnen we de kwaliteit van de zorg bevorderen? Het antwoord? Door een goede samenwerking met de cliënt en zijn familie en tussen alle organisatieniveaus en diensten. Lees alles over kwaliteit bij ’s Heeren Loo in ons Kwaliteitsrapport 2023. In deze samenwerking heeft ieder zijn eigen verantwoordelijkheden. Van persoonlijk leiderschap van medewerkers met voldoende regelruimte en samenwerking in teams. Tot coaching en ondersteuning door managers. De managers signaleren ook knelpunten en werken samen met ondersteunende diensten om deze knelpunten op te lossen. Zo nodig wordt beleid gemaakt of aangepast op centraal niveau.
Methodisch werken volgens de leercyclus Plan-Do-Reflect-Act
Op alle niveaus van de organisatie werken we volgens de leercyclus Plan-Do-Reflect-Act. Zo leggen we in het plan voor cliënten jaarlijks hun wensen en die van hun verwanten vast. We evalueren de voortgang regelmatig. Dat geldt ook voor (verbeter)plannen voor teams, regio’s en het concern.
Eens per jaar stellen we de plannen zo nodig bij. Kwartaalrapportages ondersteunen de evaluaties, daarin staat onder andere informatie uit het dashboard kwaliteit over het aantal ingevulde plannen, cliënttevredenheid, risico-inventarisaties, personele inzet en financiën.
Kwaliteitsreflectie en elkaar ontmoeten bij dagbesteding De Oude School
Hoe zorg je voor een leuke kwaliteitsreflectie voor de dagbestedingslocatie ‘De Oude School’, waar zowel cliënten, verwanten als medewerkers bij betrokken zijn? Daar wist persoonlijk begeleider Gerda van den Brink wel antwoord op: je organiseert een gezellige avond voor hen. Zo’n 90 genodigden verzamelden zich op 5 juli 2023 in het restaurant van de Oude school. Op het programma stonden een kennisbingo met vragen over de organisatie, een saladebuffet en flipovers met de vragen: waar geeft u ons een compliment voor en waar kunnen we meer aandacht aan schenken? Het resultaat? Een geslaagde avond en veel feedback.
Gerda: “Het was mooi om zoveel mensen met hetzelfde doel bij elkaar te zien. En omdat elke begeleider een paar cliënten met hun verwanten onder hun hoede nam, kwam het gesprek gemakkelijk op gang.”
Contact
Juultje (22 jaar) werkt in de keuken en het restaurant. Haar beide ouders waren meegekomen. Ze vond het erg leuk om met zoveel mensen iets te doen. De kennisbingo was favoriet. Moeder Marga vond het fijn om met medewerkers en andere verwanten te kunnen praten: “Omdat we haar maandag brengen en vrijdag ophalen, zien we weinig mensen rond Juultje.”
“We zijn positief: Juultje vindt de dagbesteding helemaal te gek en mag steeds nieuwe dingen proberen. De begeleiders communiceren met haar met gebaren, want Juultje is doof. Daar doen ze echt moeite voor.”
Positieve feedback
“De flipovers en gesprekken geven veel feedback”, vervolgt Gerda. “Ouders waren tevreden over de verbeterpunten van vorig jaar: meer met certificaten werken, beter rapporteren in de dossiers en zorgen voor een goed dagprogramma. Daarnaast waren zij er positief over dat de begeleiding rekening houdt met het energieniveau van cliënten, pictoborden gebruikt en voor een veilige werksfeer zorgt.”
Tips en plannen
Gerda: “We gaan door met wat al goed gaat en blijven ervoor zorgen dat onze werknemers elke dag met plezier naar ons toe komen. Daarnaast is de balans tussen dagbesteding en commercie een voortdurend punt van aandacht. Verder willen we het aantal certificaten uitbreiden. En natuurlijk organiseren we dit jaar weer een gezamenlijke reflectie, daar denken we nu al over na.”
Waarderend onderzoek: leerzaam om ervaringen te delen
In 2023 is er in Zeeland in 14 woningen een waarderend onderzoek geweest. Het doel? Een beeld krijgen van de kwaliteit van zorg en waar de teams aan gaan werken. En dat zonder een oordeel te vellen over goed en fout. Het is een aanzet tot samen leren en verbeteren. Daarbij zijn de manager zorg, de gedragsdeskundige, begeleiders, auditor, verwanten en cliënten aanwezig.
Met rust groeien de teams
Auditor Marie-Jose Kroot: “We vragen hoe zij vinden dat het gaat en waar ze aan willen werken en welke stappen ze daarin willen zetten. Dat doen we aan de hand van 6 thema’s: de methodische cyclus, professionele bagage, continuïteit van zorg, samenwerking, leren en verbeteren en de fysieke omgeving. Na afloop maken we een verslag, waar de teams mee aan de slag kunnen. We zien dat na de roerige tijd van de fusie, coronapandemie en verhuizingen veel teams nog bezig zijn weer een fundament te leggen. Desondanks waren de verwanten meestal positief over de gang van zaken.”
“We zien ook dat als er weer rust is, zoals een jaar na de verhuizing naar Rittenburg, dat de teams enorm groeien. Komend jaar willen we gaan meedraaien met de standaard kwaliteitsreflecties van ’s Heeren Loo.”
Tegen dezelfde dingen aanlopen
Dimi was als enige cliënt aanwezig bij het waarderend onderzoek van zijn woning in Westkapelle. Hij vond het leerzaam om te zien dat cliënten en begeleiders deels tegen dezelfde dingen aanliepen. Dimi: “Iedereen vond het bijvoorbeeld lastig dat we veel flexkrachten hadden en dat daardoor de communicatie moeilijk ging. Ook heb ik verteld dat ik geleerd heb om voor mezelf op te komen en dingen beter uit te praten, zodat er een oplossing komt. Ik heb meer zelfvertrouwen. Mijn persoonlijk begeleider vertrouwt mij, betrekt mij bij belangrijke beslissingen en heeft mij geholpen om mijn grote doel, een marathon lopen op de Olympische Spelen, in kleine doelen te hakken. Daarvoor train ik nu 6 dagen in de week.”
Cliënten beter leren kennen met het project ‘Wat beweegt jou?’
Twee woningen in Noordwijk deden mee met het project ‘Wat beweegt jou?’. Het is een aanvulling op de methodiek ‘Dit vind ik ervan!’ om de wensen en interesses van cliënten in kaart te brengen. Daarbij werd het Beweeg CV gebruikt, een visueel gespreksmiddel, dat bij iedereen op de kamer kwam te hangen. Zo kan iedereen zien wat een cliënt belangrijk vindt. Wat ook de samenwerking met het netwerk van de cliënt kan bevorderen.
De centrale vraag aan deze cliënten, die pas later bij ’s Heeren Loo zijn komen wonen, was: wat vind je leuk om te doen of wat zou je graag nog willen doen? Persoonlijk begeleider Dominique ging met cliënten aan de slag. Op een poster op A3-formaat en stickers over activiteiten konden zij hun wensen laten zien: “Je kon het zo gek niet bedenken of er was een sticker van.”
Het resultaat
Nieuwe informatie kwam boven. Zo bleek een cliënt graag weer eens te willen skiën. Ook vonden cliënten regelmatig dezelfde dingen leuk. Dominique: “Enkele gezamenlijke wensen hebben we al gedaan: sjoelen, een beautymiddag en muziek maken op de woning. Het stimuleert: een cliënt lakt nu zelf haar nagels en heeft een föhn gevraagd. Tijdsgebrek is soms een drempel en vrijwilligers zijn schaars. Maar we gaan er zeker mee door, omdat wij zien dat cliënten het heel leuk vinden.”
Vervolg
In 2024 krijgt het project een vervolg met 4 woningen, waarin ook aandacht is voor overtuigingen die een drempel vormen om een activiteit te organiseren.
Dominique: “Voor de cliënt die wil skiën is een middagje naar SnowWorld misschien ook al mooi. Of waarom zou een cliënt in een rolstoel niet met de trein kunnen. Zo worden activiteiten mogelijk die cliënten misschien al ver weggestopt hadden.”
Herstel vertrouwen en veiligheid opent deuren
Veel begeleiders vonden het eng en moeilijk om Micky te begeleiden. Ze liet veel onbegrepen gedrag zien en in een moment van vertwijfeling sloeg zij zichzelf blind. Omdat zij haar omgeving niet meer aankon, verhuisde zij in 2011 van de groep naar een portocabin met 1-op-1-begeleiding. Daar had zij een eigen slaapkamer, badkamer, woonkamer en keuken. Alle deuren, ook de buitendeur, zaten op slot. Daarnaast droeg Micky een scheurpak met een slotje achterop. Een situatie die onwenselijk was voor alle betrokken. Stap voor stap is hier verandering in gebracht.
Herstel vertrouwen en veiligheid
Als eerste moest haar basisveiligheid herstellen. Vanuit de portocabin werd de vertrouwensrelatie met de begeleiders versterkt en kreeg Micky een duidelijk dagprogramma. Na zo’n 10 jaar kwam Micky in kleine stapjes meer op de groep. Zij werd begeleid met de methode Perspectief. Steeds stemde het team af met Micky: “Wij denken dat deze stap goed voor jou is, vind jij dat ook?”. Het was een mooie wisselwerking, waarin het vertrouwen van Micky en het team elkaar versterkten. Na een jaar bepaalde Micky overdag waar zij wou zijn en kon ze het aan om de hele dag in de groep te zijn. De angst voor Micky verdween.
Deuren gaan open
De volgende fase was het openen van deuren. Allereerst de kastdeur in haar kamer en daarna de slaapkamerdeur. Micky pakte toen haar matras en besloot dat ze liever in de ruime gang sliep. Ze sliep goed, dus onderzocht het team alleen waarom zij daar wilde slapen.
Het slotje op haar scheurpak werd succesvol verwijderd en Micky kreeg een nieuwe satijnen pyjama, die zij enthousiast ontving. Uiteindelijk was alleen ’s nachts de douche vergrendeld.
Terug op de groep
Een grote stap was terugverhuizen van de portocabin naar een kamer op de woning, die niet op slot kon. Dat ging boven verwachting. Na een paar nachten sliep zij heerlijk. Door oersterk onderling vertrouwen werd ook het fixeren tijdens bloedprikken en medische handelingen afgebouwd.
Kortom: er is veel mogelijk door geduld, goed kijken, luisteren, samenwerken en elkaar vertrouwen.