5. Duurzaam gezonde organisatie
5. Duurzaam gezonde organisatie
Bij ’s Heeren Loo werken we voortdurend aan het verbeteren van de duurzaamheid van onze organisatie. Wij vinden namelijk dat een duurzame samenleving de aarde niet slechter achterlaat voor volgende generaties. Juist voor onze veelal kwetsbare cliënten en hun familie hebben wij de plicht om ’s Heeren Loo duurzaam (en dus ook financieel) gezond te houden. Daarom bepalen hun dromen en behoefte aan ondersteuning voor een groot deel hoe wij onze organisatie inrichten, hoe wij geld besteden én hoe we met duurzaamheid omgaan. Daarbij horen ook onze zorg voor vitale, betrokken medewerkers, zorg voor de omgeving en de invulling van onze maatschappelijke rol.
Op onze website staan uitgebreide informatie en cijfers over hoe we in 2023 aan een duurzaam gezonde organisatie hebben gewerkt.
Duurzaam ondernemen doen we samen
“Sinds 2020 werken we binnen ’s Heeren Loo met de Deal Duurzaam Ondernemen, een meerjarenprogramma met 6 thema’s. De term ‘duurzaam’ is een breed begrip. Daarom hebben we 6 thema’s gehaald uit de ruim 600 tips en ideeën die binnenkwamen van onze medewerkers en cliënten. Zo kan iedereen bijdragen aan een duurzaam gezonde organisatie”, legt programma manager duurzaam ondernemen Jan Peter Niezink uit. “Door te laten zien wat we allemaal doen, kunnen medewerkers en cliënten dit vertalen naar hun eigen werk, dagbesteding of privéleven. Zo willen we hen verleiden om mee te doen. Alleen samen kunnen we de Deal Duurzaam Ondernemen laten slagen.” De regio's en concerndiensten hebben hiervoor elk een plan gemaakt.
De 6 duurzaamheidsthema’s:
- CO2-reductie
- Circulair werken/afvalreductie
- Medicijnresten uit water
- Een gezondheidsbevorderende leef- en verblijfsomgeving
- Vitale cliënten en medewerkers
- Arbeid en dagbesteding (eerlijke arbeidsomstandigheden, participatie en duurzame dagbesteding)
Green Deal in de zorg
Daarnaast hebben we als organisatie de Green Deal ‘Samenwerken aan Duurzame Zorg’ (3.0) ondertekend. Lees de 5 doelen van de Green Deal 3.0
Certificering Milieuthermometer Zorg bevestigt duurzame bedrijfsvoering
Trots zijn we op het bronzen certificaat van het keurmerk Milieuthermometer Zorg (MTZ). Voor het eerst zijn alle 16 regio’s gecertificeerd; ook de 2 relatief nieuwe regio’s Zeeland en De Noorderbrug. Een officieel teken dat we als grote zorgorganisatie helemaal voldoen aan de bronzen milieueisen van de MTZ op 16 gebieden, waaronder energie, water, bodem, lucht, afval, voeding, vervoer, vastgoed en groenbeheer.
“In de regio Zeeland hebben we 4 MTZ-locaties benoemd”, vertelt beleidsmedewerkers Marie-José Kroot. “We hebben die locaties bezocht, een praatplaat met duurzaamheidstips besproken en een duurzaamheidsspel gespeeld. Dat bevordert de bewustwording. Je ziet dan, dat ze al veel doen. Zo geven we tips over energie- en waterbesparing en over gezond en duurzaam eten. Ook hebben we deze locaties een pakket ecologische schoonmaakmiddelen gegeven.”
Een van de MTZ-locaties is de nieuwbouw Rittenburg voor 64 cliënten. Het is duurzaam gebouwd, goed geïsoleerd en heeft zonnepanelen. Ook is er een moestuin.
Kringloopwinkel
De grote kringloopwinkel van ’s Heeren Loo in Serooskerke zit naast de gemeentelijke afvaldienst. Cliënten controleren samen met vrijwilligers of daar nog spullen tussen zitten, die hergebruikt kunnen worden. Zo nodig repareren zij spullen en halen ze ijzer uit het afval en verkopen dat.
Achter de schermen
Achter de schermen is veel gedaan. Zo is de duurzaamheid van het witgoed geïnventariseerd, net als de doorstroomhoeveelheid van de douches. Buitensporig energiegebruik wordt gemonitord. Dat bracht aan het licht dat de verwarming van een leegstaande woning nog aan stond en een cliënt een terrarium heeft. “Eens per jaar is er een afvalscan samen met Renewi", vervolgt José. "Daaruit bleek dat we ons afval goed scheiden.”
Nadat de milieuthermometer een bezoekt gebracht had en de data had vewerkt, was de bronzen certificering een feit. Marie-José: “Daar zijn we blij mee. Ons streven is om in 2025 een zilveren certificaat te behalen.” Download de voorwaarden.
Minder restafval door verspreiding van bijna 9000 afvalbakken
Restafval terugbrengen naar 100 kg per intramurale cliënt per jaar in 2030, is een duurzaam doel van ’s Heeren Loo. In 2018 produceerde een cliënt gemiddeld 348 kg restafval, eind 2022 was dit 304 kg. Het apart inzamelen van luiers heeft hier onder andere aan bijgedragen. Er is dus nog een flinke slag te slaan. De verspreiding van 8868 afvalbakken op 853 locaties gaat helpen. Voor de jaarcijfers 2023 zal het effect nog beperkt zijn, omdat de implementatie van april tot november verliep.
Preventie
Het voorkomen van afval is natuurlijk het beste. Bijvoorbeeld door goede kwaliteit of tweedehands te kopen, miskopen en wegwerkartikelen te vermijden of spullen te lenen. Repareren, spullen lang gebruiken en goederen naar de kringloop brengen voorkomen ook afval.
Wat overblijft, wordt zo goed mogelijk gescheiden, want afval is vaak grondstof voor iets nieuws. Daarvoor zijn in 2023 8868 bakken verspreid met afvalwijzerstickers voor plastic, restafval en GFTE-afval (groente, fruit, klein tuinafval en etensresten). Regio’s konden kiezen uit modellen van rvs of superstevige bakken die tegen een stootje konden.
Hulp van cliënten uit de Groengroep
Coördinator diensten van steunpunt Groningen Tara Schockman regelde in de zomer de verspreiding van 185 bakken in Noordoost-Nederland en 239 bakken bij de Noorderbrug. “In Noordoost-Nederland heeft de Groengroep ze gesorteerd en rondgebracht”, legt Tara uit. “Bij de bakken zat informatie over afval scheiden, wanneer welke container geleegd wordt, welke zakken je moet gebruiken en waar je die kunt bestellen.”
Composteermachine
In de regio Noordoost-Nederland hoeven de meeste huishoudens nog geen afval te scheiden. De informatie voor onze locaties was dus nodig. Ook was er soms weerstand, maar die is grotendeels weg. Tara: “Inmiddels gaat het scheiden steeds beter, blijkt uit de afvalscan. We zijn nu bezig met de puntjes op de i te zetten. Het swill-afval (GFTE zonder tuinafval) wordt opgehaald door de groengroep, die het naar onze composteermachine brengt. De compost gebruiken we in onze kassen, waar de dagbesteding groente verbouwt. Van de groente maken we maaltijdpakketten, die naar de woningen gaan. Een mooi circulair proces dus!”
Groenvisie ‘Natuur voor jou’ werkt aan kwaliteit van groen en leven
De groenvisie ‘Natuur voor jou’ voor de 450 ha aan woonzorgparken van ’s Heeren Loo bevordert het bewust gebruik van groen voor een positieve invloed op de kwaliteit van leven op deze parken, zoals minder stress, positievere emoties, bevordering van een gezonde leefstijl, versterking van het immuunsysteem en stimulering van de zintuigen. Daarnaast levert goed groenbeheer een bijdrage aan de biodiversiteit op de parken. Ook kunnen de kosten voor het beheer op de lange termijn omlaag.
Pilot op Noorderhaven
Begin 2024 startte locatiemanager Theo van Steijn de pilot op woonzorgpark Noorderhaven in Julianadorp om te onderzoeken wat er bij de visie komt kijken en dit te vertalen naar een stappenplan voor de andere woonzorgparken. Daarnaast maakt hij met betrokkenen een nieuw groenbeheerplan voor Noorderhaven.
Groenkarakteristieken
Theo: “We krijgen begeleiding vanuit Nature for Health (NFH) en werken met de groenkarakteristieken van J. Stolz. Wandelend met een app hebben we deze karakteristieken in kaart gebracht voor de groene oostkant van het park.
Elk karakteristiek heeft eigen onderhoudsrichtlijnen. Het voetbalveld en de speeltuin met het karakter Social worden bijvoorbeeld wekelijks gemaaid, de velden met karakter Nature maar 2 keer per jaar. Daar kunnen bloemen en kruiden zich uitzaaien. Een ecoloog van de HFH adviseert ons daarbij. Met dit advies kunnen hoveniers en aannemers aan de slag. We gaan de invloed op het watergehalte op het park meten en of onze aanpak de biodiversiteit inderdaad vergroot en CO2 en hittestress vermindert. Voor de uitvoering hiervan zijn we op zoek naar geschikte partijen.
Afstemmen op de behoefte van de zorg Natuurlijk willen we het groen goed afstemmen op de behoefte van de zorg. Daar hebben we zorgmedewerkers, gedragsdeskundigen, fysiotherapeuten en bewegingsagogen bij nodig. Inmiddels willen zij allemaal meedenken over wat zij nodig hebben om meer gebruik te maken van het groen op het park. Wat is er nodig om meer buiten te bewegen of gesprekken te voeren? Waar willen cliënten buiten tot rust komen?
We doen alles binnen de bestaande begroting. Wat nog niet kan, schuiven we door naar volgend jaar. Zo komen we uiteindelijk tot een groenbeheer waar we allemaal wat aan hebben.”
Duurzaamheid in cijfers
CO2-reductie
CO2-reductie door:
- duurzaam bouwen
- maatschappelijk verantwoord inkopen.
Energiegebruik verminderen en vergroenen
Zonnepanelen
2022: 9.928
2023: 11.520
* In de cijfers zijn het aantal graaddagen en cliënten verwerkt.
Afvalreductie
Afvalreductie met:
- milieustraten
- recycle-ateliers
- composteermachines
